Çocuklara Yardım Etmenin İncelikleri

Çocukların eğitimi ve gelişimi konusunda ebeveynlerin en çok düştüğü hatalardan biri, onlara gereğinden fazla müdahale etmek ve yardımda bulunmaktır. Çoğu ebeveyn, çocuklarının ödevleri, etkinlikleri ve günlük işleri gibi her konuda onlara yardımcı olmaya çalışır. Hatta bazen çocuklar yardım istemese bile, ebeveynler yardım etme gereği duyarlar. Ancak yapılan araştırmalar, bu denli fazla yardımın çocuklar üzerinde olumsuz etkilere sahip olabileceğine işaret etmektedir.

Peki ya çocuklara hiç yardım edilmemeli midir? Elbette bu da doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Burada asıl önemli olan, çocuklara ne zaman ve nasıl yardım edilmesi gerektiğini bilmektir. Bu makalede, çocuklara yardım etmenin doğru yöntemleri ve çocukların yardım algısı gibi konulara değineceğiz. Öncelikle konuyu, Graham ve Barker’ın yaptığı bir araştırmayla açmak istiyoruz.

Çocuklar Fazla Yardımı Nasıl Algılar?

Bu konuda yapılan en kapsamlı çalışmalardan biri, Graham ve Barker tarafından gerçekleştirilmiştir. Onların yaptıkları araştırmada, çocuklara iki video izletilmiştir. İlk videoda iki çocuk matematik sorusu çözmeye çalışmaktadır. Çocuklardan biri yanındaki yetişkinden yardım alırken, diğeri almamaktadır. İkinci videoda ise çocuklar akranlarından yardım almaktadır.

Video izlettikten sonra çocuklardan, videodaki çocukların yetenekleri ve sarf ettikleri çaba hakkında ne düşündükleri sorulmuş. Ayrıca videodaki çocukların hangisiyle birlikte çalışmak isteyecekleri de sorulmuş.

Araştırma sonuçlarına göre, 4-5 yaş grubu dışındaki çocukların tamamına yakını, yardım alan çocuğun yeteneklerini; yardım almayana göre daha düşük bulmuşlardır. Yine çoğu çocuk yardım almayanların daha çok çaba sarf ettiğini düşünmüştür.

Bu da göstermektedir ki çocuklar, ihtiyaç duymadıkları halde kendilerine yapılan fazla yardımı yetersizlik olarak algılayabilmektedir.

Çocuğa Yardım Etmenin Doğru Yolları

Peki çocuklara hiç yardım etmemek mi gerekir? Elbette hayır. Asıl olan, çocuğa yardım etmenin doğru yollarını bilmektir.

Çocuğun İhtiyacı Olup Olmadığını Sormalı

Çocuğunuza bir işte yardım edeceğiniz zaman öncelikle ona “Sana yardım edebileceğim bir şey var mı?” diye sormalısınız. Böylece çocuğun yardıma ihtiyacı olup olmadığını anlayabilirsiniz.

Eğer çocuk yardıma ihtiyacı olduğunu belirtirse, bu onun için olumlu bir deneyim olacaktır. Ancak ihtiyacı yoksa, onun yerine yapmak çocuğun gelişimini engelleyecektir.

Yardım Almanın Sorun Olmadığını Anlatın

Bazen çocuklar yardım istemekte isteksiz olabilirler. Bunun nedeni yardım almayı yetersizlik olarak görmeleridir. Bu durumlarda yardım almanın hiçbir sorun teşkil etmediğini çocuğunuza yumuşak bir dille anlatabilirsiniz.

Çocuğun Yanında Olduğunuzu Hissettirin

Çocuğunuza aşırı yardım etmek yerine, ona destek olduğunuzu hissettirmeniz çok daha yararlı olacaktır. Mesela çocuğunuz ödevlerini yaparken yanında oturun, ihtiyacı olduğunda yardıma hazır olduğunuzu belli edin.

Böylelikle çocuk hem size güven duyacak hem de özgüveni zedelenmeyecektir.

Çocuğun Yanında Olduğunuzu Hissettirin

Çocuğunuza aşırı yardım etmek yerine, ona koşulsuz destek olduğunuzu hissettirmeniz çok daha yararlı olacaktır. Çocuklar için ebeveynlerinden aldıkları desteğin sıcaklığı ve samimiyeti, yapılan yardımın kendisinden çok daha önemlidir.

Bu nedenle çocuğunuz ödev yaparken, bir problemin üstesinden gelmeye çalışırken yanında oturun. Ona destek verdiğinizi, her an yardıma hazır olduğunuzu belli edin. Mesela çocuğunuza “İstersen burada oturup seni izleyebilirim, bir sıkıntın olduğunda hemen yardıma gelebilirim” diyebilirsiniz.

Böyle bir destek çocuğun hem özgüvenini korur hem de sizin onun yanında olduğunuzu hissetmesini sağlar. Çocuk böylece hem özgürce kendi çabalarını sergileyebilir hem de ihtiyaç anında size kolaylıkla ulaşabilir. Bu sayede çocukta güven duygusunu pekiştirir, yardım isteme konusundaki çekinceleri azaltabilirsiniz.