Çocuklara Kitap Okuma Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
Çocukluk dönemi, kişinin kendisini ve çevresini anlamlandırmaya başladığı, kişilik gelişiminde en kritik yılları kapsayan dönemdir. Bu dönemde çocukların sağlıklı bireyler olarak yetişebilmeleri için, onlara doğru değerlerin ve alışkanlıkların kazandırılması büyük önem taşır. İşte bu noktada, çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırmak, onların hem bilişsel hem duygusal gelişimleri için vazgeçilmezdir. Peki çocuklara nasıl kitap okuma alışkanlığı kazandırılabilir?
Seçim Hakkı Sunarak Çocuğu Desteklemek
Çocuklara kitap okuma alışkanlığı kazandırabilmek için ilk olarak onlara seçim yapma özgürlüğü tanımak gerekir. Çocukların gelişimlerinde en kritik nokta onları bireyler olarak kabul etmek ve buna göre davranmaktır. Onları sınırlandırmak yerine seçim yapmalarına izin vermek, çocukların öz güvenlerinin ve özerklik duygularının gelişmesini sağlar. Demokratik bir aile ortamında yetişen çocuklar, belirli sınırlar dahilinde kendi seçimlerini yapabilme şansı bulduklarında, dünyayı anlama ve kendilerini keşfetme yönünde adımlar atarlar. İşte tam da bu noktada, onların önüne kitapları seçme fırsatı sunmak, okuma alışkanlığı edinmelerinde kilit bir rol oynayabilir. Dolayısıyla ebeveynlerin, çocuklarının ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda kitap seçme özgürlüğü tanımaları, onları kitap okumaya teşvik edecektir.
Ebeveynlerin Rol Model Olması
Çocuklar için en iyi rol modeller kuşkusuz kendi ebeveynleridir. Çocuklar, davranışlarını büyük oranda ebeveynlerini gözlemleyerek şekillendirirler. Anne babalar ne yapıyorsa, çocuklar da aynısını yapmaya çalışırlar. Bu nedenle ebeveynlerin sözleri kadar, davranışları da çok önemlidir. Örneğin, ebeveyn kitap okumuyorsa ya da okuduğu kitaplara değer vermiyorsa, çocukta da kitap okumanın pek bir önemi olmadığı algısı oluşur. Ancak ebeveynlerin evde düzenli olarak kitap okuduklarını, kitapları özenle sakladıklarını gören çocuklar, kitap okumanın değerli bir uğraş olduğunu anlar ve kendileri de bu alışkanlığı benimserler. Kısacası, ebeveynlerin sözde değil özde rol model olmaları, yani fiilen kitap okuyor olmaları çok önemlidir. Böylece çocuklarda kitap okuma alışkanlığı çok daha kolay şekillenir.
Kitaplar Aracılığıyla Çocuğu Tanımak
Çocuğa seçim hakkı tanımak ve rol model olmak elbette çok önemli. Ancak yeterli değil. Bunların yanı sıra ebeveynlerin, çocukların okudukları kitaplar üzerine onlarla konuşmaları ve kitapları bir araç olarak kullanmaları da gereklidir. Çocuk bir kitabı bitirdikten sonra ebeveynlerin kitaptaki kahramanlar, olaylar, çatışmalar hakkında onunla sohbet etmesi çok faydalıdır. Böyle sohbetlerde ebeveyn, çocuğa kitapta yer alan duyguları ve durumları kendi hayatıyla ilişkilendirip düşünmesi için sorular yöneltebilir. Böylelikle çocuk kendisi ve çevresi hakkında derinlemesine düşünmeye sevk edilmiş olur. Aynı zamanda kitaplardaki kurgusal durumların gerçek hayattaki karşılıklarını fark etmeye başlar. Kısacası kitapların ebeveyn rehberliğinde irdelenmesi, çocuğun kendisini ve dünyayı anlama sürecini hızlandırır ve kitap okumayı cazip hale getirir.
Sonuç olarak, çocuklara kitap okuma alışkanlığı aşılamak için öncelikle onlara güvenmek ve seçim hakkı tanımak gerekir. İkinci olarak, ebeveynlerin kendileri kitap okuyarak rol model olmaları önemlidir. Son olarak, kitaplar üzerine tartışarak çocuğun kendisini keşfetmesine yardımcı olunmalıdır. Bu üç adım izlendiğinde, çocuklar kitap okumayı sevecek ve alışkanlık haline getirebileceklerdir.