Abartılı Övgü Çocukları Nasıl Etkiler?

Günümüzde pek çok ebeveyn, çocuklarını motive etmek, kendilerine güvenmelerini sağlamak ve yeteneklerini keşfetmelerine yardımcı olmak amacıyla sık sık abartılı övgüler kullanmaktadır. “Aferin, çok güzel olmuş”, “Sen harikasın” gibi ifadelerle çocuklarını överler. Ancak son yıllarda yapılan araştırmalar, bu tür abartılı ve aşırı derecede olumlu övgülerin aslında çocukların özgüvenini zedeleme riski taşıdığını ortaya koymaktadır. Uzmanlar, ebeveynlerin çocuklarına karşı daha gerçekçi ve onları zorlu deneyimlerden uzak tutmamak kaydıyla cesaretlendirici bir tavır sergilemeleri gerektiği konusunda uyarıda bulunmaktadır.

Abartılı Övgü Nedir?

Abartılı övgü, çocuğun performansını olduğundan daha iyi gösteren aşırı derecede olumlu ifadeler kullanmaktır. Başka bir deyişle, çocuğun yaptığı bir işi ya da sergilediği bir davranışı gerçek performansından çok daha iyiymiş gibi gösteren övgüler abartılı övgü olarak tanımlanır.

Örneğin çocuğun yaptığı ortalama düzeyde bir resmi “Çok güzel olmuş, harikasın!” gibi ifadelerle överek abartılı övgüde bulunulmuş olur. Benzer şekilde çocuğun küçük başarılarını bile “Sen en yeteneklisin”, “Peki senden daha iyisini kim yapabilir ki?” gibi abartılı cümlelerle övmek de yine abartılı övgüye örnektir.

Kısaca, çocuğun gerçek performansı ile uyumlu olmayan, onu olduğundan çok daha yetenekliymiş gibi gösteren aşırı övgüler abartılı övgü olarak adlandırılır.

Abartılı Övgü Çocuğu Nasıl Etkiler?

Abartılı övgünün çocuklar üzerindeki etkilerini araştırmak için Amsterdam Üniversitesi’nden Eddie Brummelman ve arkadaşları ilginç bir deney tasarlamışlardır. Araştırmada ebeveynlere altı farklı senaryo sunulmuştur. Bu senaryolarda, üçü özgüveni düşük üçü özgüveni yüksek olmak üzere altı çocuktan bahsedilmektedir. Tüm çocukların ortak özelliği çok güzel resim yapabilmeleridir. Ebeveynlerden bu senaryolardaki çocuklar için uygun övgü cümleleri yazmaları istenmiştir. Sonuçta ebeveynlerin özgüveni düşük çocuklar için çok daha abartılı övgüler (örneğin “harika bir iş çıkarmışsın”) kullandıkları görülmüştür.

Aynı araştırma ekibinin bir sonraki çalışmasında bu kez gerçek ailelerin evlerinde yapılan gözlemlerde, yine ebeveynlerin düşük özgüvenli çocuklarına daha fazla abartılı övgüde bulundukları tespit edilmiştir. Fakat ne yazık ki abartılı övgüler çocukların motivasyonunu arttırmamakta, aksine onları daha kolay işlere yöneltmektedir.

Çıkarımlar

Araştırma sonuçları, ebeveynlerin çocuklarını gerçek performanslarına uygun ve samimi bir dille övmeleri gerektiğini göstermektedir. Abartılı övgüler çocukların gelişimini olumsuz etkileyebilir. Ebeveynler çocuklarını cesaretlendirirken gerçekçi olmalı, onları zorlayıcı deneyimlerden uzak tutmamalıdır. Böylece hem çocukların özgüveni korunur hem de potansiyellerini keşfetmeleri sağlanır.

Ebeveynlik becerilerini geliştirmek ve çocukla sağlıklı iletişim kurmak için bilinçli çaba göstermek gerekiyor. İşte bu noktada ParentWiser uygulamasında sunulan Anne Baba Okulu oldukça faydalı olabilir. Anne Baba Okulu’nda uzmanlar tarafından hazırlanan 52 farklı modül bulunuyor. Bu modüller sayesinde ebeveynler çocuklarıyla olumlu iletişim, etkili sınır koyma yöntemleri, aile içi ilişkiler gibi pek çok konuda bilgi edinebilir, deneyim kazanabilir. Anne Baba Okulu ile hem kendi ebeveynlik becerilerinizi geliştirebilir hem de çocuğunuzun sağlıklı gelişimini destekleyebilirsiniz.